De Marcanda,

transcriptie and vertaling van de beledigingen.

Hier vindt u de transcripties van de geluidsopnamen van de Marcanda die plaats heeft gevonden in het Djerma dorp Boko Tchilli (Niger) in februari 1999.  Sandra Bornand heeft deze opnamen uitgeschreven en vertaald naar het Frans. De vertaling (van het Frans) naar het Nederlands is het werk van de redacteur van deze webstek.

Een vrouw die behoort tot de groep van de eerste getouwde vrouwen start met de vijandelijkheden; aangeduid als groep A in de tabel hieronder. Dit wordt verklaard door het feit dat zij de gekrenkte vrouw vertegenwoordigd en dat zij een hogere positie heeft in de familiehiërarchie vanwege haar leeftijd en het langere verblijf in het huishouden. Om die reden noemt men de als eerst met een bepaalde man getrouwde vrouwen (en de tweeden in een huishouden met vier vrouwen) "wande beeri" (letterlijk: grote echtgenote) en de als laatste getrouwde vrouwen (en de derden in een huishouden met vier vrouwen) "wande kayna" (letterlijk: kleine echtgenote).Dit beeld komt terug in de beledigingen zelf, deze laatste noemen de eerste "echtgenoten met de grote hoofden" en die de tweeden "echtgenoten met de kleine hoofden". Na het openen van de vijandelijkheden volgende de beledigingen elkaar op. In totaal, in dit eerste "lied", telt men er tien, die min of meer afgewisseld worden: A-B-A-B-B-B-A-B-A-B. Het "lied" wordt beëindigd door een vrouw die behoort tot de groep van de tweede vrouwen; in de tabel hieronder aangegeven met een B. 

De details van dit ritueel zelf en de achtergronden van de beledigingen staan in het artikel van Sandra Bornand, waarvan een Nederlandse vertaling hier te lezen is.


 

 Klik hier om te luisteren naar de geluidsopnamen [ mp3, 1,6 Mo ]
(copyrights Sandra Bornand, Zwitserland)
 
Groep Lijn Djerma Vertaling
A 1 Kakara karanze si ay foy sara. « Kakara Karanze » bederf mijn saus niet.
2 Ay ko baaba walla kande ay se hinje ba ya haaru kala ay boη ma fun. De vader van mijn zoon heeft me echt het deel van de tand gebracht, ik lach [om hem] tot verzadiging.
3 Saamo si doori bay a si kaani bay galfu day! Hiye! hiye! hinje ba hiye ! hiye ! galfu day. De idioot kent het kwade niet, zij kent het goede niet, hiye! Hiye! Het deel van de tand ! Hiye ! Hiye ! De nietsnut.
B 4 Karma wande beeri boη gaηey follo no? De vrouwen van Karma met de grote hoofden, zijn zij gek?
5 I kande nin i kand’a mo to watay. Men heeft jou gebracht, men bracht haar eveneens, [dat] is niet de moeite waard om [zich] te roemen.
6 Hay fo gaasu no a ga mo nyum nda kambu boη. Hé daar! Het is met kalebas dat zij zich het gezicht wast op een po.
7 Gullayze no a ga mo nyum nda kambu boη. Het is met een beker dat zij zich het gezicht wast op de po.
8 Hari-gaasu no a ga mo nyum nda kambu boη. Het is met de drinkkalebas dat zij zich het gezicht wast op de po.
9 Tonton kayna mo a ma daη kurnyo gaasiya a kulu kwaasay ceeci yaη. Binnenkort zal zij de kleine kalebas van haar echtgenoot gebruiken, dat alles om zijn hart te hebben.
A 10 Wande kayna boη kayna kalan fuday. De kleine echtgenote met het kleine hoofd is opschepperig.
11 Wande kayna boη kayna follo no? De kleine echtgenote met het kleine hoofd, is zij gek?
12 Za boro kayna no ni ba kayna ni di bone. Klein zijn en een klein deel hebben betekent dat men een pechvogel is.
B 13 Wande kayna hiijay ma suusapu. Het huwelijk van de kleine echtgenote is kortstondig.
14 Ba kaη suusapu no, Hoewel het kortstondig is,
15 Ce yaη ma harandaη cindo te gunde-kuubi cindo mo mongu kaniyaη. Voeten hebben de dauw gevoeld, sommige hebben buikkramp gehad, anderen hebben niet kunnen slapen.
B 16 Wande kayna boη bindi ga daari banda. De kleine echtgenote heeft het midden van het hoofd achter het bed.
17 Hay! wande kayna hiijay ma suusapu. Het huwelijk van de kleine echtgenote is kortstondig.
18 Ba kaη suusapu no ce yaη ma harandaη. Hoewel het kortstondig is, voeten hebben de dauw gevoeld.
B 19 Wande beeri ya haw hangeri no. De grote echtgenote is koeiendrek.
20 Kanandi beeri go kaani si. Het is een grote hoop die niet goed is.
A 21 Si ne ni boηo no kande hayo ni ga tangari no a mana kande hayo. Zeg niet dat het jouw hoofd is dat dat heeft gebracht, jij liegt, zij heeft dat niet gebracht.
B 22 Wande kayna ya fulle no. De kleine echtgenote is de laatste.
23 Wande beeri mo haw hangeri. De grote echtgenote is eveneens koeiendrek.
24 Zama [kanandi] beeri go kaani si. Omdat het een grote hoop is die niet goed is.
A 25 Ni ne ni boηo no kande Nafi. Jij zegt dat het jouw hoofd is dat Nafi heeft gebracht.
26 Nafi ya kay boro boη si a ga. [Maar] Nafi heeft geen menselijk hoofd.
27 A kande Gayka a kande Nafi. Zij heeft Gayka en Nafi gebracht.
28 Nafi ya boro boη si a ga. Nafi heeft geen menselijk hoofd.
29 Ifo no kande hayo? ni kurnye no. kande i se furku ni kurnye no kande i se wo ne. Wie heeft dat gebracht? Het is jouw echtgenoot die je een nietsnut heeft gebracht, het is jouw echtgenoot die je [deze] heeft gebracht.
B 30 Wande kayney kaayanta wande kayney manti zaka i kande Gayka i kande Nafi bombu fa te garu hinka barma fa te i taaci. De komst van de kleine echtgenotes, de kleine echtgenotes zijn niet onbekwaam, zij hebben Gayka gebracht, zij hebben Nafi gebracht, de hut is twee lemen huizen geworden, de voorraadschuur heeft zich verviervoudigd.

 

Terug




Laatst herzien: 27 maart 2006