Djerma - Songhay cultuur:
Nijlpaardenjacht
(deel 1)
Bericht: als gevolg van een
discussie over de auteursrechten zijn de vier delen van de
film op dit moment niet meer beschikbaar en te zien via
YouTube. Hieronder zijn daarom twee verwijzingen naar
uittreksels opgenomen die een goede indruk geven van de
film:
Baŋawi,
nijlpaardenjacht, deel 1
Het jagen op een
baŋa,
de baŋawi
of bangawi in het Djerma, is een gevaarlijk avontuur. Een
dier van enkele tonnen kan de jager aanvallen. Daarom
bouwen de jagers (sorko) een grote boot met dikke wanden die een
dergelijke aanval kunnen weerstaan. Zij gebruiken het hout
van de
tokey of tokkay tree. De vissers maken de
harpoenen (harji) met een dobber gemaakt van lichtgewicht stengels.
Om het nijlpaard te doden gebruikt men een speer (yaji of yagui).
De voorbereidingen nemen veel tijd in beslag. Bij de
voorbereiding hoort ook een uren durend bezetenheidsritueel
gewijd aan Harakoy Dikko,
de godheid van de rivier de Niger en moeder van de
Tooru geesten. Deze zijn de edelen van de
geestenwereld, de goden van de natuur. Het
bezetenheidritueel eindigt met de
Hauka geesten, de geesten van de kolonisatie ofwel de
geesten van de kracht.
Achtergrond informatie
Deze video is het eerste deel van de film van
Jean Rouch
en
Roger Rosfelder
met de titel "Bataille
sur le Grand Fleuve" (letterlijk Gevecht op
de Grote Rivier) gemaakt in 1952. De andere drie delen kunt
u ook bekijken. De film is geschoten tijdens een missie van
het Franse Instituut voor Zwart Afrika (L'
Institute Français d'Afrique Noire)
in Niger nabij Ayorou in 1950-1951. De lengte van de
originele film is 33
minuten. De video laat de eerste acht en halve minuut zien.
|
Bataille sur le
Grand Fleuve (deel 1 tot 4) |
|
Baŋawi, deel 1 |
Baŋawi, deel 2 |
Baŋawi, deel 3 |
Baŋawi, deel 4 |
Over de film
De Sorko vissers[1]
jagen met harpoenen op nijlpaarden in de rivier de Niger.
Voor hun vertrek wordt een ceremonie gehouden om de goden
van de rivier te vragen of hun jacht, die leidt tot de
vangst van twee nijlpaarden, succesvol zal zijn: een vrouw
bezeten door de godin van de rivier danst en de vissers
besprenkelen haar met magisch water om hun eigen moed op te
vijzelen. Een vrouwtjes nijlpaard wordt gedood en een jong
dier wordt levend gevangen. Maar een oud mannetje, solitair
en woest, slaagt er ondanks zijn vele harpoenwonden in om te
ontsnappen na de grote boot van de jagers te hebben
beschadigd [bron:
France Diplomatie].
|
|
De sorko zijn een etnische groep van
vissers waarvan verteld wordt dat ze afstammen van
Faran Make Boto. Zij zijn de troubadours van de
geesten en goden van de Songhay-Djerma wereld. |
Meer informatie
[1] Stoller, Paul (1997)
Fusion of the worlds. An ethnography of possession among
the Songhay of Niger.
University of Chicago Press, 268 pagina´s.
[2] Rouch, Jean (2003)
Ciné-ethnography;
geredigeerd en vertaald door Steven Feld.