|
Boekbesprekingen |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Songhai-Kaado |
De
verhalenverteller |
Spreek Djerma |
Spreekwoorden |
Tovenaarsleerling |
|
|
De tovenaarsleerling (In
Sorcery's Shadow)
Een herinnering aan de leertijd bij de Songhai van Niger
Een boek van
Paul Stoller
en Cheryl Olkes |
|
Inhoud
|
|
|
De bespreking Het motto
van dit boek is « Bundu si te kaare». Dit
Djerma spreekwoord op de tweede bladzijde van
het boek, net boven een citaat van Wittgenstein,
wordt door Paul Stoller geregeld gebruikt.
Hij gebruik het
in zijn gesprekken met de mensen die hij ontmoet
om uit te drukken dat hij zich bewust is dat
hij, alhoewel hij het Songhai-Djerma volledig
beheerst, hij nooit volledig iemand van hen zal
zijn. Letterlijk betekent dit spreekwoord « De
(drijvende) boomstronk wordt nooit een krokodil ».
Het boek leest als een roman. Het is een
spannend boek vol gevaren en intriges. Stoller
en Olkes beschrijven hoe Stoller stap voor stap
opgenomen wordt in de wereld van de Songhai
tovenarij. Het begon allemaal toen een vogel op
het hoofd van Stoller poepte in de aanwezigheid
van Djibo, een Djerma boer, die Stoller
regelmatig bezoekt voor een praatje. Djibo
blijkt een sorko te zijn. Een sorko
is een van de drie soorten van Songhai genezers. Djibo
zei dat dit een teken was en dat Stoller was
aangewezen als zijn leerling. Stoller accepteert
dit leerlingschap, hoewel hij twijfelt en vol
vragen zit over de motieven van Djibo en van
hemzelf als mens en als antropoloog. Na deze
eerste stap lijkt er geen weg meer terug en
Stoller raakt sterk verwikkeld in de wereld van
de Songhai en Djerma tovenarij.
Paul Stoller en Cheryl Olkes vertellen in dit
boek de verhalen die Stoller niet kon vertellen
in zijn wetenschappelijke publicaties. En dit is
waarschijnlijk niet alleen omdat « in het formele
kader worden antropologen geacht om objectieve
analytici te zijn ». De verhalen nemen u mee
naar een werled vol magie en zaken die niet met
het verstand kunnen worden verklaard.
Dit boek geeft u inzicht in de Songhai-Djerma
wereld voorbij de wereld die we kunnen zien als
we als buitenlanders werken en leven in het
gebied van de Songhai-Djerma.
Bartlomiej Walczak (Universiteit van Warschau)
schreef een
wetenschappelijk discussie over de
veldstudie beschreven in de geweldige boek.
Terug
De opbouw van het boek
De kern van het boek bestaat uit vijf
delen, die de belevenissen beschrijven in de
perioden 1976-1977, 1979-1980,
1981, 1982-1983, and 1984. Dit zijn de
perioden dat
Paul Stoller als antropoloog werkte in
Niger. Cheryl Olkes werkte in Niger tussen
de Songhai in 1981 en in 1982-1983, en
verbleef meerdere keren in Niger samen met Stoller.
Naast de kern bevat het boek uiteraard een
inhoudsopgave, een proloog, een dankwoord, een
epiloog en een woordenlijst.
De proloog geeft inzicht in het studiegebied en
bevat een reflectie op de positie van Stoller als
antropoloog en als leerling in de maatschappij
die hij wordt geacht te bestuderen. The epiloog
geeft een reflectie op Stoller gevoelens als hij
Niger verlaat in 1984, het antropologisch
veldwerk en het belang van de beheersing van de
taal van de samenleving die de antropoloog
onderzoek, het overschrijden van de lijn van het
zich bemoeien met deze samenleving en Stollers
terugkeer naar Niger in 1985-1986. De
woordenlijst bevat een lijst van Djermawoorden
en concepten die in het boek worden gebuikt met
hun verklaring.
De kern van het boek bestaat uit
41 hoofdstukken. De eerste
periode, 1976-1977, omvat ruim de helft van het
boek. Het beschrijft de start van Stollers
leerlingschap en in inwijding als sorko,
zijn ontmoeting met Adamu Jenitongo, een
sohanci en
zima, die zijn leermeester wordt. Dit deel
eindigid met Stollers eerst actie als tovenaar.
In het tweede deel, 1979-1980, maakt Stoller
reizen naar Ayoru en Wanzerbe om twee machtige
vrouwen te ontmoeten. In
Ayoru ontmoet hij Howa Zima om haar een
boodschap over te brengen van zijn nieuwe
leermeester Adama Jenitongo. Na deze ontmoeting
maakt hij een angstige nacht door en de volgende
ochtend vlucht hij min of meer weg uit Ayoru. In
Wanzerbe probeert hij de alom beroemde en
machtige
Kassy
te ontmoeten. Hij slaagt hier niet in, maar
heeft wel een ontmoeting met Dunguri een andere
machtige vrouw, een zima
en een vriendin van Kassy. Dit is een zeer
vreemde ontmoeting, en 's nachts maakt hij een
magische aanval mee die hij met veel moeite weet
af te slaan. In het derde deel, 1981,
continueert hij zijn leerlingschap bij Adamu. In
deel vier, 1982-1983, slaagt hij er eindelijk in Kassy
te ontmoeten, omdat ze hem heeft uitgenodigd. In het
laatste deel, 1984, zijn Stoller en Olkes samen
in Niger. Zij leren meer over medicinale planten
en Adamu helpt Stoller om een nieuwe weg in te
slaan en de weg van de voortdurende oorlogen van
de tovenaar-strijder te verlaten. Zij relatie
met Djibo,
die vooral in zijn geld is geïnteresseerd, komt
tot een eind. Maar Stoller ontdekt dat Djibo's
broer, die zichzelf altijd op de achtergrond
hield, een expert is op het gebeid van
medicinale planten.
|
Terug |
|
De auteurs
Paul Stoller
is professor antropologie aan de West Chester Universiteit
in de Verenigde Staten.
Hij heeft etnografisch onderzoek uitgevoerd in
de Republiek Niger
in West Afrika en onder West Afrikaanse immigranten
in de stad New York. He was voorheen ook
universitair hoofddocent bij het bureau voor antropologie
aan het
Smithsonian Instituut.
Hij is
op dit moment lis van de Adviesraad "Human
Studies Film Archives" van het Smithsonian
Instituut, en van de Adviesraad van het Internationale
Centrum voor hedendaags Cultuuronderzoek van de Universiteit
van Manchester.
Stoller publiceerde
13 boeken, onder andere het aan het hier
besproken boek gerelateerde boek
'Fusion of the Worlds: Ethnography of Possession
Among the Songhay of Niger.'
Cheryl Olkes
was directeur van Harmattan, een museum voor
Afrikaanse kunst in Washington, D.C., USA. Ze is
overleden in 1998. Ze studeerde af aan het Chatham
college in 1970 met een bachelors in Engels en
heeft vervolgens haar Mastersgraad gehaald aan
de Ohio State Universiteit, in Journalistiek in 1971.
Daarna heeft ze haar doctorstitel gehaald aan de Universiteit
van Texas, Austin,
in Communicatiewetenschappen in
1978. Haar proefschrift besprak het mogelijke
gebruik van massa media in de Republiek Niger. In
de tachtiger jaren woonde Cheryl Olkes in Afrika
tussen het Songhayvolk van Niger. Haar
ervaringen staan beschreven in het hier
besproken boek dat zij met haar echtgenoot,
Paul Stoller, heeft geschreven. Cheryl Olkes
heeft Afrikaanse kunst verzameld tijdens haar
vele bezoeken aan het continent. Later heeft ze
als eigenaar het museum Harmattan Afrikaanse
kunst in Washington D.C. geleid en was ze
een actieve steun voor het Smithsonian Nationale
Museum van Afrikaanse Kunst. Ze heeft na haar
overlijden haar
kunstcollectie aan het Chatham college
geschonken. |
Terug |
|
Tekst op de achterflap (deels)
Het verhaal van Paul Stoller's verblijf onder
de tovenaars in de Republiek Niger is een
verhaal van groei en verandering, een wederzijds
respect en begrip dat allen die dit lezen zal
uitdagen om diep in deze vreemde wereld te
duiken.
« Stoller heeft jaren denkwerk
gespendeerd en kwam vele moeilijkheden tegen om
bij de mensen te verblijven die hij en Olkes
portretteerden als interessant en mooi, soms
kleingeestig, nu en dan angstaanjagend, vaak
moeilijk om te begrijpen, maar altijd menselijk....
Dit is een van de meest fascinerende relazen
over veldwerk die ik ooit heb gezien »
John M. Chernoff, American Anthropologist.
« In de schaduw van tovenarij ...
vangt ook het speciale soort van magie uit het
achterland van het hedendaagse Afrika dat
inwerkte op de verbeelding van een serieuze
jonge sociale wetenschapper die kwam om de
Songhay te bestuderen en eindigde in het
verliefd worden op hen... Stoller en Olkes zijn
prachtige schrijvers en hun proza, zo levendig
en toch zo gracieus, bereikt af en toe de
kwaliteit van poëzie »
Jonathan Kirsch, Los Angeles Times.
|
Terug |
|
Kerninformatie
originele titel: |
In Sorcery's Shadow
A memoir of apprenticeship among
the Songhay of Niger |
auteur: |
Paul Stoller en
Cheryl Olkes |
ISBN : |
0-226-77543-7 |
omvang: |
236 pagina´s (152 mm * 229 mm) |
uitgegeven: |
1987, in het
Engels (paperback in 1989) |
uitgever: |
The University of Chicago Press
1427 E. 60th Street
Chicago, IL 60637 USA |
op internet: |
http://www.press.uchicago.edu |
|
Terug |
|
Laatst
herzien:
04 november 2009
|
|
|