|
Boekbesprekingen |
| |
|
|
|
|
 |
 |
 |
 |
 |
| Songhay-Kaado |
De verhalenverteller |
Spreek Djerma |
Spreekwoorden |
Tovenaarsleerling |
|
|
De redevoeringen
van de genealogische verhalenverteller
bij de Djerma’s van Niger
Een boek van
Sandra Bornand |
| |
|
|
|
Inhoud
|
|
|
De bespreking
De verhalenverteller is in een belangrijke
figuur in een samenleving die veel meer dan in
de westerse samenleving nog gebaseerd is op
mondelinge overlevering van kennis en tradities.
Centraal staat de verteller van de geschiedenis
van het afstamming en heldendaden van voorouders
van belangrijke leiders.Dit boek is een
wetenschappelijke werk en is daarom minder
toegankelijk voor de geïnteresseerde leek.
Vooral de beschouwingen vergen toch kennis van
het antropologisch jargon. Desalniettemin zijn
er ook delen die ook voor een leek goed leesbaar
en zeker interessant zijn, omdat ze inzicht
bieden in de tradities en ontwikkelingen hierin
in de Djerma cultuur. |
|
Terug
|
|
|
De opbouw van het boek
De inleiding van dit boek beschrijft in twee hoofdstukken de
context van het onderzoek. Het eerste
hoofdstuk behandelt de de problemen bij het
bestuderen van de mondelinge tradities, het
tweede schets de historie en de taal van de
Djerma. De kern van het boek wordt gevormd
door vier delen, die elk een specifiek
onderwerp van het onderzoek behandelen en
bestaan uit
2-4 hoofdstukken. Het eerste
deel gaat over de eigen lokale opvattingen
(emic) over het woord, de herinnering en de
verschillende type redevoeringen in de
Djerma maatschappij. Het tweede deel
beschrijft de Djerma maatschappij en de rol
van de «
jasare », de houder van speciale
mondelinge tradities. Het derde deel
concentreert zich op de macht van het
benoemen, genoemd worden in de stamboom of
over verteld worden. Dit deel bevat de
analyse van de geregistreerde redevoeringen.
Het vierde deel besteed aandacht aan de
strategie van de «
jasare » and de manier waarop de
notabelen denken over hem, als wel hoe de
luisteraar fysiek reageert op de
redevoering. Het boek besluit met een
conclusiehoofdstuk getiteld: "Van de macht
van het woord tot de macht van de
redevoering".
De CD-ROM bevat de geluidsopname van 17
redevoeringen alsook de transcriptie van
deze in het Djerma, de vertaling ervan naar
het Franse en een bestand met de
gecombineerde tekst in Djerma en Frans.
Eveneens staat er drie kaarten op, twee
detailkaarten, één met het gebied ten oosten
van Niamey en één met het gebied ten
noordwesten van Dosso, en een kaart van de
taalregio's in Niger. De CD-ROM bevat tevens
zes foto's van verschillende «
jasare » en zes diagrammen met de
structuur van een van de redevoeringen. |
|
Terug |
|
|
De auteur Doctor in de letteren aan de
Universiteit van Lausanne (Prijs van het
Rectoraat 2003),
Sandra Bornand, met de
Zwitserse nationaliteit, doet sinds 1994
onderzoek over de mondelinge tradities van de
Djerma in Niger. Haar opleiding in literatuur en
analyse van de redevoeringen heeft haar er toe
aangezet om de nadruk in haar onderzoek te
leggen op de relaties tussen het woord en de
macht. Auteur van verscheidene artikelen over de
Djerma maatschappij, is zij heden ten dagen bursale van het Zwitserse Nationaal Fonds (FNS). |
|
Terug |
|
|
Tekst op de achterflap
« Een
nacht, terwijl ik getuige was van een huwelijk
in Niamey, zag ik de naar zijn stamboom
luisterende bruidegom beven. Men legde me uit
dat wat ik zag een natuurlijk gevolg was van de
redevoering. Ik heb willen begrijpen waarom deze
woorden hem zo lieten reageren. »
Deze anekdote vormt het uitgangspunt van
het boek. De auteur, na een lange periode
van ervaring op dit terrein en
leerbijeenkomsten in de nabijheid van een
grote verteller, stelt een inwijdingsreis
voor die verschillende etappes omvat,
overeenkomend met de verschillende niveaus
van de kennis: het woord, de herinnering, de
mondelinge traditie en de genealogische
verhalenvertellers.
Het hart van dit onderwerp vormt de
redevoerende vaardigheden van genealogische
verhalenvertellers en in het bijzonder de
machtsrelaties die zij aangaan met hun
gesprekspartners. Om een situatie uit te
leggen, die voor haar a-priori ongunstig is,
als een « zwakke » doorverwijzing, probeert
de auteur om de valkstrikken te ontdekken
die de spreker spant voor de aangesprokenen.
Op basis van de redevoeringen, die een
oorspronkelijke tekstverzameling vormen,
opteert zij voor een benadering die het
voorbeeld volgt van de Franse
ethno-taalkundige school door bijzondere
aandacht aan de vermeldingssituatie te geven
- meer precies, aan de relatie tussen
spreker en luisteraar (s) -, teneinde
datgene te bepalen dat tijdens het
uitspreken van een redevoering door de
genealogische verhalenverteller op het spel
wordt gezet.
|
|
Terug |
|
|
Kerninformatie
Extra:
Inclusief een CD-ROM met de bestudeerde
redevoeringen in twee talen (Djerma en Frans)
met muziek en foto's
|
|
Terug |
|
|
|
Laatst herzien:
04 november 2009
|
|
|
|